Vreemde voornemens

2007 lê op haar rug, besef ek met 'n skok toe ek nou die dag my eerste khaki draende, kamera om die nek, moonbag om die heupe, faktor 40 gesig, toeris raakloop. In die Kaap meet ons lankal nie meer seisoene aan temperatuur nie, maar aan die toeneem en afneem van leliewit toeriste. (Temperatuur in die Kaap is in elk geval net so onvoorspelbaar soos 'n agtienjarige op 'n nuwejaarsparty by Santos.)

Die vooruitsig na nog 'n jaar is nie wat my op die stadium kwel nie. Moet my nie verkeerd verstaan nie - my biologiese klok en grys hare is vir my 'n punt tot kommer, maar vandag is daar iets anders wat aan my gewete kom krap het; my nuwejaarsvoornemens. Daar is letterlik etlike dae oor voordat ek nuwes moet opstel en ek het nog nie eers my lysie vir 2007 afgetik nie en ek is seker daar moet een of twee wees wat ek ten minste amper nagekom het. Die wat ek dan nie nagekom het nie, kan ek altyd aanpas vir 2008...

Ek het gaan grou in my baie deurmekaar studeerkamer en onder baie rekeninge, 'n halwe Bar One en twee fotos van my hond het ek die stowweringe lysie gekry. Ek het besluit om dit uiteen te sit met kommentaar en dan ook die nodige aanpassings as volg te maak;

1. Verloor 5 kg. Gaan nie gebeur nie; het wel 5kg opgetel. Nuwe voorneme vir 2008; verloor die 5kg wat jy veronderstel was om te verloor asook die 5kg wat jy opgetel het. (Ek sidder om te dink hoe hierdie een gaan lyk aan die einde van 2008.)
2. Doen 'n halfmarathon. Reg, ek neem aan as ek hierdie een nagekom het, sou ek nie probleem nommer een gehad het nie. Nuwe voorneme: gaan soek jou tekkies en indien jy dit kan vind, gaan stap met die hond.
3. Begin weer studeer. Ek het darem aan die begin van elke maand die M-net boekie opgeswot... Nuwe voorneme: Leer eerder iets wat jy kan gebruik bv. Salsa of Frans.
4. Bungee jump of valskerm spring. Goed. Het defnitief te veel vonkelwyn in gehad toe ek met hierdie ene vorendag gekom het. Nuwe voorneme: Drink minder.
5. Betaal al jou kredietkaarskuld. Miskien moet ek eers kruip voordat ek probeer loop. Ek dink hierdie kan ek eerder op my 5jaar plan probeer inwerk. Gans en al te veel druk vir een jaar. In elk geval sal dit nie inpas by my leuse: 'So many shoes, so little time' nie.
6. Maak nuwe vriende. Ja, want wat is nou lekkerder as om opnuut al jou ou geraamtetjies uit te haal, af te stof en uit te stal... Skrap die een, die vriende wat ek het is almal klaar lief vir my en al my geraamtes en ek hou van hulle.

Ek bestudeer weer die lysie en dit lyk vir my heel haalbaar, maar eers volgende jaar, vir nou is daar eers 'n paar skoene by Tygervallei met my naam op en 'n bottel rooiwyn wat al asem haal.

Bragboek

Ek onthou nog my ouma se bragboek - so 'n plastiese foto album wat met gemak in 'n handsak kan pas en waarin al haar kinders en kleinkinders en agter-kleinkinders pryk. Sy is ook nie die enigste dame in haar geledere met so 'n boek nie; elke suster en vriendin werk heel jaar aan hulle eie bragboeke en fotos word op datum gehou met meer akkuraatheid as daardie oggend se nuus op Morning live. Op elke aangeleentheid word die boeke uitgeruk en dan word daar vergelyk; maar meestal gespog. "Jannie is nou 'n dokter en Sus het vir haar 'n advokaat gevang," ensovoorts. En alles is 'n prestasie - van tandewissel tot trou.

Dit was toe ek onlangs met oorsese besoekers rondgery het, dat ek besef het ek het my eie bragboek; my land. Maar in plaas van 'n plastiese foto boekie gebruik ek die fotos van my herhinderinge en my ervarings. En as ek eers begin, gaan ek in vervoering soos 'n eerstejaar student by 'n bierspecial. Ek raak in liries oor die spasie en stilte van die Karoo. Die reuk van die grond na 'n somerreën in die Noordkaap. Die klank van hael op 'n sinkdak in 'n plaashuis in die Bosveld. 'n Verdwaalde Baobab boom in die Noordelike provinsie. 'n Oranje rooi tapyt van herfs wingerdblare in die Heksrivier. Die gesig van Tafelberg op Bloubergstrand. Die skoonheid van die tuinroete en die onskuld van die Oos Kaap.

Daar is gereeld onsekerheid in my land oor die toekoms, veiligheid en werk om maar net 'n paar te noem; en baie Suid Afrikaners stroom landuit en lewer kommentaar van die kantlyn af. Ek kry gereeld emails van my vriende in ander lande wat iets raak gelees het: "Ek hoor julle vliegtuie se enjins val uit." of "Ek sien daar is 'n boer wat sy werkers vir die leeus voer." (Gewoonlik vat dit my dan ook 'n dag om al die stories te google sodat ek ook net op datum is van die vliegtuie en die leeus.) Daar is soveel menings oor my land as wat daar mense in die wêreld is en ek moet erken soms is daar selfs twyfel in my hart oor waarheen ons op pad is.

Ek kon myself egter nog nooit kry om emigrasie in oorweging te neem nie. Ek kan hierdie plek nie los nie; dit borrel in my bloed. Ek kan nie met 'n plastiese foto boekie in my handsak rondloop met poskaart fotos van Tafelberg en Knysna nie. Ek wil spog oor elke legkaartstuk van my land terwyl ek saam met Europeërs tussen die wingerde van die Heksrivier rondry. Ek wil Kampsbaai toe ry vir 'n sonsondergang en Stellenbosch toe vir nostalgie. Ek wil een keer 'n jaar Heroldsbaai toe gaan vir sielrus of die vlaktes van die Kalahari invaar sodat ek weer kan onthou wie ek is. Ek wil gaan luister na diere by 'n watergat of plat om my rug lê en na die sterre kyk by Sutherland.

Ek wil elke jaar ten minste een nuwe foto van my land vir ewig in my hart plak. Ek wil my siel onlosmakend geplant hou in hierdie deel van Afrika, want in niemand se handsak sal jy ooit 'n bragboek kry met fotos so mooi soos in die land van my hart nie.

Familie Kersfees

Die silly seisoen is op ons en ons slaan op vlug. Desember is om die draai en die Moederstad bars uit haar nate. Daar is meer 4x4 met venterkarre wat die stad binnery as wat hulle mense verwag in 2010. Parkering by winkelsentrums is 'n vae herhindering nes jou verlore jeug en die hoenderrakke in Pick 'n Pay staan leeg. As jy gelukkig is kan jy nog hier en daar 'n verlore kalkoen optel.

Ek vlug Vryburg toe. Die dorp waar my ma my met moeite in die lewe gebring het. 'n Mooi stukkie aarde waar jy nog die grond kan ryk as dit reën en waar jy by die koöperasie op skuld kan koop tot na die oes. Ek vlug na my ma se kookkos en my pa Weber disse. Daar waar jy van drank praat as harde hout en wyn iets is wat jy slegs drink tydens nagmaal. (Ek vat maar my eie dosie Kaapse nektar saam, want van die laaste keer wat ek brandewyn gedrink het, het ek 'n indiepte filosofiese gesprek met my hond gevoer oor die relevansie van Freud se teorie op vandag se jeug - sy was daarna nooit weer dieselfde poedel nie.)

Ek sien uit daarna om weer 'n normale Kersfees te kan hê waar ek heeltyd wonder hoekom het mense opgehou om kinders pakslae te gee en vir die 4de jaar in 'n ry my ouma verseker dat dit net 'n stick-on tattoo is. Wanneer ek my tekkies slegs inpak vir gemoedsrus, want niemand kan in elk geval met 'n babbelas in 30 grade Celcius gaan draf nie. En al hardloop ek ook drie keer om die dorp, sal ek in elk geval nie lyk soos enige een van my FHM-model niggies nie. Kersoggend sal die familie twee kerkbanke vol sit en hulleself probeer afkoel met die deurflyers. Aan die einde van die diens sal die slagter se dogter soos oudergewoonte haar sopraan solo lewer wat sal sorg dat jy vir die res van die dag met so 'n dowwe suisgeluid in jou ore rondstap. En so tussendeur al die kos, drank en geskenke is daar ernstige debat oor wie nou eintlik die swaarste gekry het toe hulle jonk was en lag ons oor hoe my broer my suster se dagboek in standerd sewe vir R10 aan haar ex verkoop het.

Ek begin met kinderlikke opgewondenheid uitsien, maar daar is een probleem - Vryburg is 1200km van die Kaap af en ons moet ry, venterkarretjie, golfstokke, the works. Roadtrip, soos in die ou dae toe ons nog drie kinders agter in die groen Ford kon inpas. Die vakansie begin gewoonlik met my man wat probeer om my te kry om padkos in te pak - vir die nostalgie. Die woord padkos wek egter altyd herhinderinge uit my jeug van pap tamatie toebroodjies wat ek met soet flou tee êrens langs die pad, onder 'n boom tussen Beaufort Wes en Kimberley probeer afwurg terwyl daar elke vyf sekondes 'n kombi verby ry. Die ander opsies in die tupper bak was koue, blou hardgekookte eiers en gisteraand se boerewors waarvan ek weet die vet vir die hele dag aan jou verhemelte gaan vassit. En na dit alles kan jy 'n vinnige veldtie vang, terwyl iemand kuiwie hou, want niks het gesê jy is nou op 'n Desember vakansie soos gras in jou watsenaam nie. So nee dankie, Shell Ultra City en Wimpy is al wat my man uit my uitkry, nostalgie se ma.

Ons beplan om 6h00 te ry, maar ek weet 7h00 is nader aan die waarheid, want my man sal die motor ten minste drie keer oorpak, omdat hy nie plek kry vir my vanity case nie. Voor die tonnel sal hy begin kla omdat hy honger is, maar ek glo mos nie in padkos nie. Op Beaufort sal hy dreig om my Jan Blohm cd by die ruit uit te gooi as ek nog een keer daarna luister en net duskant Victoria Wes sal hy 'n debat begin oor die wonder van hoe ek dit regkry om in enige posisie aan die slaap te raak. Wonderbaarlik kom ons altyd in een stuk daar aan en ek voel soos die verlore kind wat huis toe gekom het, kompleet met die vetgemaakte kalf reeds op die spit.

Ek raak sommer tranerig van opgewondenheid en verlange. Niks kom naby 'n kersvakansie saam met familie nie, dink ek terwyl ek my tekkies inpak en my wekker vir 5uur stel.

Sê nou maar

"The way to develop self-confidence is to do the thing you fear and get a record of successful experiences behind you. Destiny is not a matter of chance, it is a matter of choice; it is not a thing to be waited for, it is a thing to be achieved." - William Jennings Bryan.


"Sê nou maar is 'n lekker sê; alles wat 'n mens wil hê.." was die reimpie wat my ma altyd vir my opgesê het as ek iets wou hê wat ek nie kon kry nie. Soos ek groter geword het, het 'sê nou maar' die moontlikheid van 'n persoon geword wie ek kon wees indien ek ander keuses gemaak het. Die persoon wat links gedraai het, toe ek regs gegaan het. Die wilde kant wat aanhou lewe het toe ek rustiger geraak het. Mens kan êrens in die hoekie van jou siel plek maak vir al die sê-nou-maars in jou lewe of jy kan daarvan vergeet, jou belsuite aanvaar en altyd vorentoe kyk. Wyse mense sal ook vir jou sê dat laasgenoemde die beter besluit sal wees. Ek het egter teen my beter wete besluit om dit deel te maak van my lewe, om dit selfs deur iemand anders te beleef en om dit soms gestalte te gee in die ink wat uit my pen kom.

Ek het 'n vriendin, Lize, wat my siel ronddra, net in 'n ander pakkie. Sy het my manier van dink en droom, my liefde vir skryf en 'n hart wat te veel emosie roddra vir so 'n klein lyfie. Sy is my sê-nou-maar mens wat die afdraai paaie vir my loop - ek het gaan werk, sy het verder studeer; ek het getrou, sy het gaan reis ensovoorts ensomeer. Lize dra 'n stukkie van my hart en siel saam met haar en ek dra 'n stukkie van haar saam met my. Ons vat tyd af om in mekaar se wêrelde in te beweeg om te gaan kyk hoe lyk die keuses wat ons nie gemaak het nie. Om vir 'n oomblik net weer te besef ek is waar ek moet wees en sy is die engel wat my nuuskierigheid op 'n veilige plek hou.

Ek besef ek kan nie meer teruggaan en oor kies nie, want dan mag ek dalk nooit by die ander geleenthede uitkom wat nou voor my lê nie; en moet ek dalk my skatte prysgee wat ek nou in my lewe het. Dus sal elke sê-nou-maar deels ongeantwoord bly, maar sal dit aanhou glimlag met die potensiaal van wat dit kon wees en sal my hart altyd met 'n tikkie heimwee wonder, en bietjie verlang.

Ek is gelukkig om vir Lize en ander vriendinne te hê waardeur ek 'n gedeelte van my leemte kan voed. Ek kan hulle stories indrink en vir oomblikke daarin verlore raak. Ek maak dit my eie en dra dit rond in die kamers van my siel wat vol staan met die kanse wat verby is. En alhoewel ek tevrede gelukkig is met die besluite en die plek waar ek myself bevind, sal ek nog altyd 'n vlammetjie laat brand vir die afdraai padjies wat nie gevat is nie, want sê nou maar...


Gaan asseblief ook op reis saam met Lize by http://www.parisandpomegranates.blogspot.com/